Đề xuất cơ chế đặc thù cho Thanh Hóa: “Nóng” vấn đề chuyển mục đích sử dụng đất rừng phòng hộ

Tiếp tục phiên họp thứ 3, sáng 16/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự thảo Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Thanh Hóa.

Theo dự thảo Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Thanh Hóa của Chính phủ, việc xây dựng dự thảo Nghị quyết nhằm cụ thể hóa chỉ đạo của Bộ Chính trị tại Nghị quyết số 58-NQ/TW, đưa Thanh Hóa trở thành một cực tăng trưởng mới của khu vực và cả nước.

Dự thảo Nghị quyết đề cập tới việc tăng cường phân cấp, phân quyền, tăng tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền tỉnh Thanh Hóa, đồng thời đảm bảo nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra, giám sát của Quốc hội, Chính phủ, HĐND các cấp của tỉnh. Các cơ chế, chính sách đặc thù cho tỉnh Thanh Hóa bảo đảm tính tương đồng với các chính sách của một số thành phố lớn khác trong cả nước.

Trình bày báo cáo thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách Nguyễn Phú Cường đề nghị việc xây dựng cơ mặc dù có những đặc điểm, thế mạnh đặc thù so với các địa phương khác, song các cơ chế, chính sách đặc thù về tài chính, ngân sách được đề xuất áp dụng cho Thanh Hóa về cơ bản tương đồng so với các chính sách đặc thù đang áp dụng cho một số địa phương như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Hải Phòng…

“Dự thảo chưa có cơ chế, chính sách mới tương thích với đặc thù của một tỉnh hội tụ 3 vùng địa lý, chưa thể hiện được vai trò là động lực tăng trưởng quan trọng của miền Trung”, ông Nguyễn Phú Cường nêu rõ.

Vì vậy, theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách, về lâu dài, cần nghiên cứu toàn diện để có những đề xuất mang tính sáng tạo, tránh rập khuôn. Cần chú trọng khai thác những tiềm năng, thế mạnh đặc thù về kinh tế, điều kiện tự nhiên, vị trí địa lý, truyền thống lịch sử, văn hóa… để tạo tiền đề cho Thanh Hóa giữ được vị trí là tỉnh có tốc độ tăng trưởng thuộc nhóm cao nhất cả nước và tiếp tục phát triển năng động, bền vững trong những năm tiếp theo.

Đóng góp ý kiến tại phiên thảo luận, đa số các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành với việc cần ban hành Nghị quyết và cho rằng, tỉnh Thanh Hóa cần rà soát về tổ chức bộ máy biên chế, thủ tục hành chính để có đề xuất phù hợp để phát triển tỉnh tương xứng với lợi thế và tiềm năng.

Các thành viên cũng đề xuất ngân sách Trung ương bổ sung có mục tiêu cho tỉnh Thanh Hóa 70% số tăng thu từ hoạt động xuất, nhập khẩu qua Cảng biển Nghi Sơn so với dự toán Thủ tướng Chính phủ giao.

Đáng chú ý, trong phiên thảo luận, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng góp ý, cần cân nhắc quy định Hội đồng Nhân dân tỉnh Thanh Hóa quyết định chuyển mục đích sử dụng đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng từ 20 ha trở lên.

Một số ý kiến tán thành việc giao HĐND tỉnh Thanh Hóa được quyết định chuyển đổi đối với diện tích đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng nhưng chỉ trong phạm vi diện tích hiện đang thuộc thẩm quyền quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Theo đó, giao HĐND tỉnh Thanh Hóa quyết định chuyển mục đích sử dụng đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng từ 20 ha đến dưới 50ha. Còn từ 50ha trở lên thì phải thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội theo quy định hiện hành.

Về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ gợi ý về việc trình Quốc hội ủy quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định khi chuyển mục đích sử dụng đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng từ 50 ha trở lên.

Còn Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, cần bảo vệ nghiêm ngặt để chống chống lũ lụt, bảo vệ môi trường nên cần quản lý chặt chẽ, đúng chủ trương của Đảng, quy định của pháp luật. Việc chuyển đổi phải đúng quy định, đồng thời xin Quốc hội ủy quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội đối với những trường hợp vượt quy định hiện nay đối với các trường hợp có liên quan.  

Với các nội dung khác của dự thảo Nghị quyết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý cho phép tỉnh Thanh Hóa mức dư nợ được vay không vượt quá 60% số thu ngân sách tỉnh được hưởng theo phân cấp, tăng lên 20% so với các thành phố đã cho phép.

Tổng mức vay và bội chi ngân sách tỉnh hàng năm cụ thể do Quốc hội quy định. Hàng năm, ngân sách Trung ương bổ sung có mục tiêu cho tỉnh Thanh Hóa 70% số tăng thu từ hoạt động xuất, nhập khẩu qua Cảng biển Nghi Sơn so với dự toán Thủ tướng Chính phủ giao… để đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hoàn thành việc di dân, tái định cư trong Khu kinh tế Nghi Sơn nhằm tạo quỹ đất sạch cho việc thu hút đầu tư các dự án trọng điểm tại Khu kinh tế Nghi Sơn.

Về thu tiền sử dụng đất theo gợi ý của Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư tham mưu về vấn đề thuế liên quan đến nhà hoặc thí điểm vấn đề cơ chế này. Chủ tịch Quốc hội trước đó cho rằng loại thuế này gắn với chính quyền địa phương và Thanh Hoá có thể đi đầu thí điểm, sau này có thể áp dụng cho Hà Nội, TPHCM.

Liên quan đến vấn đề cho phép thí điểm thực hiện chính sách phí, lệ phí trên địa bàn tỉnh, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho rằng, trước khi ban hành cần đánh giá tác động đảm bảo hiệu quả, không gây ra những phản ứng tiêu cực; cân nhắc thêm việc tăng giảm phí phù hợp với thực tiễn và tạo môi trường thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.

Về hiệu lực thi hành, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất áp dụng từ ngày 1/1/2022 và thực hiện trong 5 năm. Dự kiến, hồ sơ Nghị quyết sẽ được trình Quốc hội xem xét quyết định tại kỳ họp thứ 2 vào tháng 10 tới.