Đại dịch trở thành cơ hội làm giàu chưa từng có, các gia đình ở Anh kiếm thêm 1,2 nghìn tỷ USD như thế nào?

Sam Walkinshaw chỉ mới bắt đầu công việc phi công được vài tháng thì đại dịch Covid-19 bùng phát, khiến ngành hàng không chao đảo. Kể từ đó, cô sống nhờ trợ cấp của chính phủ, và chương trình này cũng sắp kết thúc.

Giống như hàng trăm nghìn người Anh khác, không rõ điều gì sẽ xảy đến với kinh tế của họ. Tuy nhiên, trong cái rủi có cái may, đại dịch Covid-19 khiến giá nhà tăng vọt.

Đại dịch đã dẫn đến một nghịch lý ở Anh: thời kỳ tồi tệ nhất đối với sức khỏe cộng đồng, việc làm và nền kinh tế đã biến thành thời điểm vàng để tạo ra của cải, miễn là người dân có nắm giữ tài sản.

Anh đã ghi nhận tổng số ca tử vong vì dịch bệnh cao nhất Tây Âu và chứng kiến suy thoái tồi tệ nhất trong nhóm 7 nền kinh tế. Tuy nhiên, tổng tài sản của các hộ gia đình đã tăng khoảng 890 tỷ bảng Anh (1,2 nghìn tỷ USD) kể từ khi đại dịch bắt đầu, tương đương 6%, theo phân tích của Văn phòng Thống kê Quốc gia và dữ liệu YouGov Plc của Resolution Foundation.

Phần lớn sự gia tăng đến từ sự bùng nổ nhà ở kỷ lục của Vương quốc Anh, làm tăng giá trị tài sản cá nhân trung bình của một người ở Anh lên đến mức kỷ lục chưa từng thấy trong bất kỳ cuộc suy thoái nào kể từ năm 1950.

Với giá tài sản tăng vọt và chi phí vay ở mức thấp nhất mọi thời đại, sự chênh lệch giữa sự tàn phá tài chính giữa các bộ phận dân cư với sự tích lũy nhanh chóng của cải trên giấy không phải duy nhất ở Vương quốc Anh. Theo báo cáo của Credit Suisse trong tháng 6, của cải tính trên đầu người của toàn cầu đã tăng lên mức kỷ lục 80.000 USD.

Tuy nhiên, nước Anh đang ở một thời điểm chính trị và xã hội giao thời sau khi rời Liên minh Châu Âu. Chính sách quan trọng của chính phủ là cải thiện đời sống và kết quả kinh tế.

Giá nhà có đà tăng trở lại trong tháng 8, theo một báo cáo ngày 7/9. Nguyên nhân là lãi suất thấp, thiếu hụt nguồn cung, tiết kiệm tích lũy được trong thời gian phong tỏa và nhu cầu mua căn nhà to hơn cách xa các thành phố lớn.

Nữ phi công Walkinshaw 49 tuổi đã chọn ngôi nhà ở tây nam nước Anh, vì khu vực nông thôn yên bình và gần với sân bay cô làm việc. Giá trị của ngôi nhà đã tăng 30% kể từ ngày cô mua nó cách đây 5 năm, phần lớn tăng trong vòng 18 tháng qua. Hiện ngôi nhà của cô có giá khoảng 350.000 bảng Anh. Ngay cả khi buộc phải bán, Walkinshaw vẫn lãi khoảng 75.000 bảng Anh để gửi ngân hàng.

Theo Resolution Foundation, tài sản hộ gia đình tăng trung bình hơn 50.000 bảng Anh đối với các gia đình giàu có, với giá nhà nhảy vọt tới 13% và các khoản đầu tư hưu trí được thúc đẩy bởi thị trường chứng khoán tăng.

Đối với 30% hộ gia đình nghèo nhất, mức trung bình đó chỉ tăng 86 bảng Anh/người. Để so sánh, giá nhà đã giảm 15% sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 và tài sản hộ gia đình đình trệ.

Điều đó làm gia tăng lo ngại về sự bất bình đẳng mà Thủ tướng Boris Johson đã hứa sẽ giải quyết. Trong tháng này, ông cam kết không tăng thuế bằng cách thúc đẩy đóng góp an sinh xã hội vào Bảo hiểm Quốc gia thông qua Quốc hội. Mỗi năm, 12 tỷ bảng Anh tiền đóng góp đó sẽ được dùng cho quỹ chăm sóc xã hội và cải thiện phục vụ y tế.

Các nhà phê bình cho rằng điều này đặt gánh nặng lên người lao động trẻ tuổi hơn là những người giàu có. Paul Johnson, giám đốc của Viện Nghiên cứu Tài chính, cho biết: “Đây vẫn là một loại thuế mà người lao động phải gánh chịu”.

Thật vậy, trung tâm của sự bất bình đẳng ở Anh là thị trường nhà ở và khả năng tích lũy tài sản của thế hệ trẻ. Mua một căn nhà chính là cách chắc chắn nhất để đạt được thành công hoặc thoát khỏi tình trạng khó khăn về tài chính. Khoảng 60% chủ nhà có thế chấp nằm trong độ tuổi từ 34-54. Thu nhập hộ gia đình trung bình của những người mua nhà lần đầu đã tăng vọt lên 55.000 bảng Anh trong quý đầu tiên của năm.

Một số người dân Anh đã dùng tài sản tích lũy để trang trải cuộc sống. Một số khác thì không. Theo khảo sát của ngân hàng Santander, 44% người mua nhà tiềm năng đã hoãn kế hoạch của họ trong năm 2020. Chỉ 19% người thuê nhà tiết kiệm đủ để đặt cọc 5% cho một ngôi nhà tầm trung ở khu vực của họ. Con số này cũng tương tự với tỷ lệ người thuê nhà đang nợ tiền thuê hoặc hóa đơn.

Năm 1983, khi Hiệp hội Xây dựng Toàn quốc lần bắt đầu ghi lại dữ liệu, giá nhà cao gấp 3,4 lần thu nhập trung bình ở Anh. Will Rice, người đồng sáng lập công ty Generation Home cho biết việc từ bỏ thuê nhà sang mua nhà là sự thay đổi về tài chính đối với mỗi người. Tuy nhiên, giá nhà ở không khuyến khích mọi người làm như vậy, trừ khi có hỗ trợ của gia đình và người thân. “Nếu bạn là một cá nhân, về cơ bản là không thể, trừ khi bạn nằm trong nhóm những người có thu nhập cao nhất cả nước”.

Tham khảo Bloomberg