Bao giờ hết bán – mua “chui”?

Chỉ trong một tuần, Thanh tra Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC) đã ra liên tiếp nhiều quyết định xử phạt đối với các tổ chức, cá nhân do không công bố thông tin, công bố báo cáo chậm, sai lệch số liệu…

Ngoài những cái tên dậy sóng như Tập đoàn FLC, Louis Holdings, Rạng Đông Holdings, Điện lực Dầu khí Việt Nam… đáng chú ý là quyết định xử phạt của Thanh tra SSC đối với bà Bùi Thị Xuân (Hà Nội) với hành vi “mua chui” 3.18 triệu cổ phiếu của CTCP Tập đoàn Vexilla Việt Nam (HNX: SVN), đẩy số cổ phiếu bà sở hữu từ mức 2.37 triệu lên 5.55 triệu (tỷ lệ sở hữu tăng từ 11.26% lên 26.43%), có quyền biểu quyết đối với hoạt động, định hướng tương lai của SVN.

Với vi phạm trên, bà Bùi Thị Xuân bị SSC phạt hành chính 125 triệu đồng, bị buộc từ bỏ quyền biểu quyết trực tiếp hoặc thông qua đại diện được ủy quyền. Ngoài ra bà còn bị buộc phải bán cổ phiếu để giảm tỷ lệ nắm giữ.

Phàm đã là lãnh đạo công ty đại chúng, cổ đông lớn hay người có liên quan… (những đối tượng thuộc diện phải công bố thông tin), khó tin rằng họ không hiểu biết pháp luật, không nắm rõ quy định. Hiện nay, mức xử phạt hành chính cao nhất đối với cá nhân trong lĩnh vực chứng khoán theo Nghị định 128/2021/NĐ-CP cũng chỉ chừng 1.5 tỷ đồng. Dĩ nhiên, khó mong mức phạt ấy răn đe hay ngăn chặn được những người cố tình vi phạm.

Trong vụ “bán chui” gần 75 triệu cổ phiếu của chủ tịch một Tập đoàn lớn hồi thượng tuần tháng 1 năm nay, cơ quan chức năng đã hủy giao dịch, trả lại tiền cho nhà đầu tư. Đây là quyết định đúng, dù chưa từng có tiền lệ tại Việt Nam, đối với những giao dịch không có giá trị pháp lý, vi phạm pháp luật. “Án lệ” của vị chủ tịch đó cũng có thể được áp dụng với bà Xuân để đảm bảo rằng trong tương lai, những giao dịch mua – bán chui đều sẽ bị hủy và những người mua – bán chui sẽ không thể thu lợi.

Ngoài ra, như trong vụ việc mua vượt số cổ phiếu đăng ký của Louis Holdings, hình thức xử phạt bổ sung – đình chỉ giao dịch có thời hạn – đối với những tổ chức, cá nhân vi phạm cũng sẽ góp phần ngăn những bàn tay tham lam lũng đoạn thị trường. Nếu cần thiết (thực ra là rất cần thiết), chúng ta có thể học kinh nghiệm từ nước ngoài: phạt tiền gấp 3 – 5 lần giá trị giao dịch. Tin rằng sẽ không còn ai dám nhờn luật.