Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á) là doanh nghiệp Việt Nam đầu tiên được Bộ Y tế cấp phép đăng ký lưu hành kit xét nghiệm Covid-19 từ tháng 4/2020. Nhờ vào nhu cầu cấp bách của hoạt động phòng chống dịch Covid-19, Công ty Việt Á đã nhanh chóng cung cấp hàng triệu kit xét nghiệm ra thị trường, bên cạnh nguồn cung từ các nhà sản xuất nước ngoài.

Tuy nhiên, hoạt động sản xuất kinh doanh kit xét nghiệm của Công ty Việt Á đã xảy ra vi phạm pháp luật dẫn đến ngày 17/12, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Công ty Việt Á, CDC Hải Dương và các đơn vị, địa phương liên quan.

Đồng thời, cơ quan chức năng ra các Quyết định khởi tố bị can đối với 07 đối tượng, trong đó có nhiều cán bộ lãnh đạo Công ty Việt Á như ông Phan Quốc Việt, nhà sáng lập đồng thời là Chủ tịch HĐQT và Tổng giám đốc công ty.

Theo thông báo của Bộ Công An, Công ty Việt Á đã cung cấp cho trung tâm kiểm soát bệnh tật và các cơ sở y tế khác của 62 tỉnh, thành phố trên cả nước với doanh thu gần 4.000 tỷ đồng.

Để quay vòng vốn nhanh hơn, Công ty Việt Á đã thế chấp nhiều hợp đồng mua bán kit xét nghiệm vào ngân hàng để đảm bảo cho các khoản vay. Công ty sau đó có thể đã sử dụng các khoản vay ngân hàng để mua nguyên vật liệu, trang thiết bị, sinh phẩm sản xuất kit xét nghiệm.

Kể từ khi được cấp phép lưu hành sản phẩm vào tháng 4/2020, tần suất các hoạt động thế chấp các khoản phải thu từ các hợp đồng mua bán sản phẩm của Công ty Việt Á tăng mạnh và tập trung chủ yếu tại Ngân hàng Á Châu (ACB).

Điển hình ngày 18/5/2020, Việt Á thế chấp toàn bộ khoản phải thu, quyền tài sản là quyền đòi nợ, quyền thụ hưởng từ hợp đồng mua bán số 09/BVNTƯ-2020 ngày 22/04/2020: Gói thầu “Cung cấp Bộ thử xét nghiệm COVID-19”.

Tính đến ngày 13/5/2021, hơn 20 hợp đồng mua bán đã được Công ty Việt Á thế chấp các khoản phải thu phát sinh và các quyền lợi liên quan vào ACB, chủ yếu tại chi nhánh Lạc Long Quân, tại TP.HCM.

Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á được thành lập năm 2007 bởi ông Phan Quốc Việt, ông Đồng Sỹ Huy và bà Hồ Thị Thanh Thủy. Đến giữa năm 2017, doanh nghiệp này tăng vốn lên 1.000 tỷ đồng và các cổ đông sáng lập chỉ còn sở hữu khoảng 20% cổ phần.

Công ty tự giới thiệu là công ty chuyên về lĩnh vực sinh học phân tử, với đội ngũ cán bộ chuyên môn có kinh nghiệm hơn 10 năm về lĩnh vực này, đây cũng là nhóm đầu tiên tại Việt Nam ứng dụng thành công và đưa vào thương mại từ rất sớm các kit sử dụng kỹ thuật realtime PCR và lai phân tử.

Việt Á cũng là nhà thầu y tế quen mặt, trúng nhiều gói thầu tại các bệnh viện lớn trên cả nước. Tuy nhiên doanh thu của công ty khiêm tốn chỉ vài chục tỷ đến hơn 100 tỷ đồng, trước khi đạt doanh thu hàng ngàn tỷ nhờ sản phẩm kit xét nghiệm.

Ngoài Công ty Việt Á, ông Phan Quốc Việt còn là thành lập một loạt doanh nghiệp khác hoạt động trong lĩnh vực y tế như Công ty Y tế Việt Á, Công ty Đầu tư Việt Á Y dược 99, CÔng ty Đầu tư PTKD Việt Á….

Hồi tháng 6, ông Việt từng sở hữu 30% cổ phần Công ty VinBioCare, doanh nghiệm sản xuất vaccine Covid -19 của Tập đoàn VinGroup, đồng thời làm Tổng Giám đốc công ty. Tuy nhiên ít ngày sau đó, ông Việt đã rời khỏi vị trí này cũng như không còn là cổ đông sáng lập của công ty.